Şebnem TURHAN
Merkez Bankası’nın politika faizinde 100 baz puanlık indirimi ve ardından TL ticari kredi faizine yönelik getirdiği ilave menkul kıymet alım zorunluluğu sonrası 26 Ağustos haftasında KMH ve kurumsal kredi kartı hariç TL ticari kredi faizleri yüzde 21,98 ile mayısın ilk haftasından bu yana görülen en düşük seviyeye indi. Ticari kredi faizinde ağustos PPK’sı sonrasına göre 556 baz puan, temmuz PPK’sı sonrasına göre ise 935 baz puanlık düşüş sağlandı.
Üst üste alınan makroihtiyati önlemlerle getirilen parasal sıkılaştırma sonrası mayıstan itibaren TL ticari kredi faizleri yükseliş eğilimine girdi. 22 Temmuz haftasında TL ticari kredi faizleri KMH ve kurumsal kredi kartları hariç yüzde 31,33’ü gördü. Merkez Bankası ticari kredi faizleri ile politika faizi arasındaki makasa dikkat çekerek azaltılması için adımlar atılacağını dile getirdi. Ardından 18 Ağustos’taki PPK’da politika faizi 100 baz puanlık indirimle yüzde 13’e çekildi. Bunun ardından ise TCMB 19 Ağustos günü ticari kredilerdeki yüzde 20 zorunlu karşılık uygulamasını yüzde 30 menkul kıymet tesisine çevirdi. Ayrıca TL ticari kredi faizinin de Merkez Bankası tarafından yayımlanan yıllık bileşik referans oranın 1.4 katı üzerinde yıllık bileşik faiz oranıyla kullandırılacak kredilerin yüzde 20’si, 1.8 katı üzerinde faizle kullandırılacak kredilerin de yüzde 90’ı kadar menkul kıymet tesisi kararı aldı. Hesaplamalara göre TL ticari kredi faizinde yüzde 22,85 – 29,38’u aşan bankalar ilave menkul kıymet tutacak.
PPK öncesi ortalama yüzde 27,64
Bankacılık sektörü aslında temmuz PPK’sı sonrası faizleri geri çekmeye başladı ancak son adımla düşüş hızlandı. PPK sonrası ilk hafta KMH ve kurumsal kredi kartları hariç TL ticari kredi faizleri yüzde 27,64’ten yüzde 25,87’ye inerken 26 Ağustos’ta ise yüzde 21,98’e düştü. PPK sonrasında TL ticari kredi faizleri 566 baz puan geriledi. KMH ve kurumsal kredi kartı dahil TL ticari kredi faizleri de 26 Ağustos’ta yüzde 22,15’e indi. Yine PPK öncesinde yüzde 27,10’dan 495 baz puan düşmüş oldu. Merkez Bankası verilerine göre ortalama TL ticari kredi faizleri ilave menkul kıymet tutma zorunluluğunun altına geriledi. TL ticari kredi büyümesinde ise ivme kaybı sürüyor. Merkez Bankası verilerine göre ticari krediler kurumsal kredi kartları hariç 13 haftalık yıllıklandırılmış kur etkisinden arındırılmış şekilde 26 Ağustos haftasında yüzde 24,97 büyüdü. Toplam kredi büyümesi yüzde 32,27 oldu. TL ticari kredi faizlerinin yanı sıra 26 Ağustos haftasında tüketici kredi faizlerinde de konut hariç gerileme yaşandı. TL ihtiyaç kredi faizi yüzde 34,25’ten yüzde 33,92’ye inerken, taşıt kredisi faizi de yüzde 27,77’den yüzde 27,26’ya indi. Konut kredi faizleri de yüzde 18,42’den yüzde 18,79’a çıktı. Toplam TL mevduat faizi de PPK öncesindeki yüzde 17,32 seviyesinden yüzde 16,31’e indi.