ABD Merkez Bankası’nın (Fed) 1994’den bu yana en büyük faiz artırımına giderek faizi 75 baz puan artışla yüzde 1.5-1.75 aralığına yükseltmesi ve bazı ülkelerin de ABD’yi izlemesi küresel piyasalara nefes aldırırken, Türkiye’de ise piyasaları korku sardı. 23 Haziran’da yapılacak Merkez Bankası Para Politikası Kurulu’ndan (PPK) yine sabit faiz veya indirim kararı çıkması halinde döviz kurlarının yönünü yukarıya çevirebileceği endişesi giderek artıyor. Birkaç gündür 17.20-17.25 civarında dalgalanan dolar/TL bu sabah 17.29’a kadar yükselirken, euro da 18.19’a çıkarak yeniden 18 seviyelerine döndü.
Merkez bankaları ardı ardına faiz artırıyor
Fed’in ardından birçok merkez bankası faiz artırmaya başladı. Brezilya Merkez Bankası, politika faizini 50 baz puan artışla yüzde 13.25 seviyesine çıkardı. Banka ağustos toplantısında da faiz artışlarına devam sinyali verdi. Çin’in Hong Kong Özel İdari Bölgesi de ABD Doları’na bağlı döviz kuru rejimi nedeniyle aynı oranda artışa gitti. Hong Kong Para Otoritesi (HKMA) gösterge faiz oranını 75 baz puan artışla yüzde 2’ye çıkardı. İsviçre Merkez Bankası artan enflasyonun kontrolden çıkabileceği endişesiyle sürpriz bir şekilde faiz artırma kararı aldı. Banka 2007 yılından beri ilk kez faiz artışı kararı alarak, rekor düşüklükteki politika faizini 50 baz puan artırarak eksi yüzde 0.25’e çekti. İngiltere Merkez Bankası da politika faizini 25 baz puan artışla yüzde 1.25 seviyesine çıkardı.
Fed görevini yaptı
Fed’in faiz kararını açıklaması üzerine Twitter hesabından yapılan bazı paylaşımlar şu şekilde:
Mahfi Eğilmez: Fed’in kararı birçok açıdan bir merkez bankacılığı dersi gibi: 1. Ekonomide sürprize yer yoktur. 2. Merkez bankasının temel görevi fiyat istikrarını sağlamaktır. 3. Beklentiler gerçekleşmeyi belirler.
Cem Başlevent: KKM, GES, fahiş fiyat timi gibi enstrümanları olmadığı için enflasyona karşı faiz silahını çekmiş Fed.
İbrahim Kahveci: Fed 75 puanlık faiz artırımı varlık fiyatlarında düşüşe yol açar ama Türkiye’de en büyük varlık dolar olduğundan doların değer kazanması bize yine sıfır çektirir. Hatta zam olarak geri döner.
Hayri Kozanoğlu: Fed beklendiği gibi 75 baz puanlık bir faiz artışı yaptı. Neredeyse tüm merkez bankaları, enflasyonu “geçici” kabul edip daha erken sıkılaşmaya gitmedikleri için özeleştiride bulunuyorlar. Düşük faiz dayatanlar bir noktayı unutuyorlar! Bu tasarrufları azaltıyor. Böylece hem yatırımlar geriliyor hem de mevcut yatırım için kaynak daralıyor. Tek çare yabancı tasarruflarına başvurmak oluyor. O da cari açık demek. Cari açık da dövizi artırıyor. Kısır döngü sürüyor…