Afrika’da ortaya çıkan ancak kısa sürede Avrupa’da yayılmaya başlayan omicron varyantı, mutasyon geçirmiş yapısı ve bulaşma hızı ile panik havası yarattı. Dünya Sağlık Örgütü, Omicron varyantı ile küresel riskin ‘çok yüksek’ olduğunu duyururken, önemli açıklamalarda bulundu. DSÖ, “Omicron’un küresel seviyede daha fazla yayılması potansiyeli yüksek” uyarısı yaptı.
OMİCRON VARYANTI NEDİR?
Geçtiğimiz hafta Dünya Sağlık Örgütü yeni varyant B.1.1.529’u ‘endişe verici tür’ olarak sınıflandırdı ve Omicron olarak adlandırdı. Bilim insanlarının delta varyantından daha bulaşıcı ve tehlikeli olduğunu söyledi.
Omicron bir diğer adıyla nu varyantı, Dünya Sağlık Örgütü tarafından kaygı uyandıran varyantlar listesine eklenen beşinci varyant oldu.
Uzmanlar bu varyant içerisinde tam 32 farklı mutasyon tespit edildiğini açıklarken, bu virüsün corona virüsü aşılarına karşı daha dirençli olabileceğini duyurdu.
Bilim insanları, “Bu varyant şu ana kadar karşılaştıklarımız arasında en tehlikelisi olabilir” yorumunu yaparken şu ana kadar sadece 10 vaka tespit edildiği belirtildi. Üç farklı ülkede bulunduğunu açıklayan London College Üniversitesi’nde görevli bilim insanı Profesör François Balloux, “Bu varyant muhtemelen teşhis konulmayan bir AIDS hastasına bulaştıktan sonra mutasyona uğradı” dedi.
OMİCRON BELİRTİLERİ NELER?
Hafta sonu açıklamalarda bulunan ve ilk Omicron varyantı hastalarını tespit edip bunu üst mercilere aktaran Dr. Angelique Coetzee de, “Genelde olağandışı semptomlar görülüyor. Aşırı halsizlik gibi. Fakat vakaların hiçbirinde tat ve koku kaybı yok” dedi.
Güney Afrika’daki Ulusal Bulaşıcı Hastalıklar Enstitüsü’nde görevli Dr. Wassila Jassat da, “Tshwane kentinde tespit edilen Omicron vakalarından hastaneye kaldırılanların yüzde 87’si aşı olmayanlar” dedi.
Öte yandan İngiliz The Guardian, Soweto kentindeki hastanenin yoğun bakım ünitesinin başkanı Rudo Mathivha’nın sözlerine de dikkat çekti. Mathivha, “Şu an Covid-19 hastalarında demografik bir değişim görüyoruz. Gençler yani 20’lerinden 30’larının sonundaki insanlar daha ağır olarak hastaneye geliyor ve yoğun bakıma alınıyor. Bunların yaklaşık yüzde 65’i aşısız. Geri kalanlar da tek doz aşılı” dedi. Fakat bu demografik farklılığın bir sebebinin gençlerde aşılanma oranlarının düşük olması olabileceği kaydedildi.
OMİCRON AŞI OLANLARA BULAŞIYOR MU?
Güney Afrika’da tespit edildikten sonra Nu varyantı olarak adlandırılan fakat geçen hafta Dünya Sağlık Örgütü tarafından Omicron adı verilen corona virüsü varyantı ile ilgili yeni açıklamalar geliyor…
Corona virüsünün şu ana kadar en çok mutasyona uğramış versiyonu olan ve 30’dan fazla mutasyonun tespit edildiği Omicron varyantı ile kapsamlı bir analiz hazırlayan İngiltere’nin saygın gazetelerinden The Guardian, iki doz aşı olanların bu virüsten ne kadar korunabildiğini uzmanlara sordu. Şu an kullanılan corona virüsü aşılarının bağışıklık sistemini corona virüsü başak proteinine (spike protein) karşı hazırladığına dikkat çeken uzmanlar, “Omicron varyantında bu proteinde 30’dan fazla mutasyon var. Bunlardan 10’u RBD adı verilen bölgede. Delta varyantında bunun sayısı 2” açıklamasını yaptı.
Fakat bu kadar değişikliğe rağmen corona virüsü aşılarının ya da önceden Covid-19 atlatmış olmanın koruma sağlayacağı belirtilirken Imperial College London’da bağışıklık dalında profesör olarak görev yapan Danny Altman, “Eğer mutasyona bakarsanız, antikor hedeflerinizin parça parça olduğunu görürsünüz. Fakat Güney Afrika’dan gelen haberlere göre hastaneye kaldırılanların durumu ağır değil gibi gözüküyor. Hastaneye kaldırılanlar aşı olanlardan ziyade aşı olmayanlar ve bu durumda aşının halen koruma sağladığını söyleyebiliriz” dedi.
“AŞI OLANLARIN RİSKİ DAHA DÜŞÜK”
Virüsün bulaştığı hücreleri fark edip saldıran ve antikor üreten B hücrelerini eğiten T hücreleri ile ilgili de konuşan Altmann, “Hepimiz T hücrelerinin varyantlar arasındaki farkları görebildiğini düşünüyoruz ve T hücrelerinin de koruma sağladığına inanıyoruz” dedi.
İngiliz The Guardian gazetesi, iki doz aşı olanlara Delta varyantı bulaşabildiğini hatırlatırken, “Fakat bu oran aşı olmayanlara göre üç kat daha düşük. Ayrıca aşı olanların hastalanıp Covid-19’dan ölme riskleri de aşı olmayanlara göre neredeyse 9 kat daha düşük” ifadesine yer verdi.
Cardiff Üniversitesi’nde görevli Profesör Paul Morgan ise, “Bence bağışıklığın tamamen gitmesinden ziyade azalması gibi bir durum var. Eğer bağışıklık tepkisinin yarısı ya da üçte ikisi azaldıysa, yine elinizde bir miktar koruma kalıyor. Bu durumda hatırlatma dozunu olmak daha iyi olur” dedi.
Öte yandan iki doz aşı olmayanların en büyük endişe kaynağı olduğunu açıklayan uzmanlar, “Bu varyant gerçekten de Delta varyantından daha hızlı bulaşıyorsa, aşı olmayanlar risk altında ve onlar hastaneye kaldırılabilir. Çok sayıda hasta hastaneye kaldırılırsa sağlık sistemine baskı yapabilir ve bir tam kapanmayı tetikleyebilir” yorumunu yaptı.
BİONTECH AÇIKLAMA YAPTI
BioNTech sözcüsü tarafından yapılan açıklamada, “Şu an uzmanların endişelerini anlıyoruz ve B.1.1.529 (Omicron varyantının bilimsel adı) ile ilgili çalışmalara hız verdik. Şu ana kadar gözlemlediğimiz diğer varyantlardan önemli farklılıkları var. Başak proteininde fazladan mutasyon gözleniyor” ifadesi kullanıldı.
En geç iki hafta içinde laboratuvar testlerinden yeni verilerin geleceğini açıklayan yetkili bu veriler ışığında Omicron varyantı için yeni bir aşı yapılmasına gerek olup olmayacağını aktardı.
Yetkili, “Eğer BioNTech aşısının yeni varyanta karşı etkisi olmadığını tespit edersek harekete geçeceğiz. Pfizer ve BioNTech, aylar öncesinden yeni bir varyantın ortaya çıkması durumunda mRNA aşısının 6 hafta içinde güncellenebilmesi ve yeni aşıların 100 günde teslim edilebilmesi için çalışma yapmıştı. Bu amaçla şirket varyant bazlı aşılar için klinik deneylere başladı” duyurusunu yaptı.
DSÖ’DEN OMİCRON AÇIKLAMASI
DSÖ, Omicron varyantının eşi görülmemiş bir mutasyon olduğunu belirtirken, bağışıklık üzerindeki etkisiyle ilgili önemli belirsizliklerin olduğunu belirtti. DSÖ’ye göre, Omicron varyantı ile ilgili kesin bilgiler verebilmek için daha fazla araştırma yapılması gerekiyor.
‘HAZIRLIK YAPIN’
DSÖ, varyantın yayılma hızının anlaşılabilmesi için üye ülkelere ilk Omicron vakalarını ve test yapılan örneklere oranını raporlama çağrısında bulundu. DSÖ, yüksek riskli grupların aşılanmasının hızlandırılmasını ve ülkelerin olası Omicron dalgasına hazırlık yapmasını da talep etti.
Omicron’un Delta dahil diğer varyantlara kıyasla daha bulaşıcı olup olmadığının ve kişiden kişiye daha kolay yayılıp yayılmadığının net olmadığı vurgulanan açıklamada, bununla beraber Afrika’nın güneyindeki ülkelerde Covid-19 testi pozitif çıkan insanların sayısının arttığına dikkat çekildi.
AŞILILARLA İLGİLİ AÇIKLAMA
Dünya Sağlık Örgütü, Omicron varyantının aşılı kişilerde de ortaya çıkabileceğini vurgulayarak, “Covid-19 vakalarında aşılarını yaptırmış kişilerde de belli ve öngörülebilir oranda artış bekliyoruz” ifadelerinde bulundu.
Daha önce, Omicron mutasyonun artık dünyanın çeşitli bölgelerinde de tespit edildiği ve Afrika’yı hedef alan seyahat yasaklarının küresel dayanışmaya zarar verdiğini ifade eden DSÖ Afrika Bölge Direktörü Dr. Matshidiso Moeti, “Çözümler için birlikte çalışırsak virüsün üstesinden gelebiliriz” demişti.
İngiltere, Almanya, İtalya, Avustralya, Kanada Omicron varyantının tespit edildiği ülkeler arasında yer alırken, bazı ülkeler yeni kısıtlamaları devreye soktu.
OMİCRON VARYANTI TÜRKİYE’DE VAR MI?
Omicron mutasyonu şu ana kadar Belçika, Almanya, Çekya, İngiltere, İtalya, İsrail, Hong Kong, Güney Afrika, Botsvana, Danimarka, Avusturalya, İspanya ve Japonya’da tespit edildi.