Kuzey Irak Bölgesel Kürt İdaresi Lideri Barzani’ye yakınlığıyla bilinen Rudaw’a Kürtçe bir röportaj veren Nuşirevan Elçi dikkat çeken açıklamalar yaptı.
CHP başkanının danışmanı olmasıyla ismi sıkça tartışılan Elçi röportajda özerklik taleplerine ait açıklamalar yaptı.
Rudaw, Kılıçdaroğlu’nun “Kürdistan lafından çok rahatsız oluyorum” kelamlarını hatırlatarak Elçi’ye husus ile ilgili şu soruyu sordu.
Rûdaw: CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu, “Kürdistan lafından çok rahatsız oluyorum” demişti. Bu biçimde bir hal ile sizin bahsettiğiniz projeleri yerine getirileceğine inanıyor musunuz?
Nuşirevan Elçi: Bu kelamları duyduktan sonra, ben de kendisine sordurdum ve “ben bu türlü bir şey demedim” dedi. Bunu ben de google de başka yerlerde baktım araştırdım. Bu türlü bir şey dememiş. Bu türlü bir şey söylediğini belirten kimse iftira atmıştır.
CHP’nin Kürt hakları konusunda çeşitli projeleri olduğunu söyleyen Elçi, “Yerel idarelerin güçlendirilmesi diyoruz ismi özerklik yahut öbür türlü de konulabilir. Tüm yetki ve imkanların tek bir yerde toplanması başından beri yanlış. Hem Kürtler için hem de başka halklar için yetkilerin dağıtılması gerekli” diye konuştu.
Kürtçe anadilde eğitim konusunda gerekli adımların atılması gerektiğini ve Türkiye’nin bunları gerçekleştirebilecek durumda olduğunu söz eden Elçi, “Bugün Kürt sıkıntısının tahlili çok kolay. Türkiye’deki Kürtler ortasında bağımsızlık isteyenlerin sayısı çok az. Bağımsızlık, ayrılık olmadığı sürece sistem içerisinde Kürtlerin haklarını elde etmesi pek kolaydır” dedi.
İşte o röportaj:
Rûdaw: Birinci olarak şunu sormak istiyorum, CHP’ye katılmanız tahminen de bir çok kişi için sürpriz oldu. Neden CHP’ye katıldınız? HDP ve öteki Kürdistani partilerle de bağlantılarınız güzeldi ancak CHP’den yana tercihinizi kullandınız. Bunun nedeni nedir?
Nuşirevan Elçi: Bütün Kürt partileri ile münasebetlerimiz vardı. Diyaloğumuz yeterli. CHP’ye yakın olmamın sebebi Kürt sorunun çözülmesi isteğidir. CHP Genel Lideri Sayın Kılıçdaroğlu da onun yol arkadaşları da iktidara geldiklerinde bu sorunun çözüleceğine dair umut vaat ediyor. Türkiye’nin büyük sıkıntılarını da çözecekleri umudunu veriyorlar. İkinci sebep ise hizmet odaklı, insan odaklı siyasete geri getirmek istiyoruz. Türkiye’nin siyaset kültürü bugün yerlerde sürünüyor adeta. Zira siyaset rant ve menfaatlerin yeri değil. Maalesef bugün Türkiye’de siyaset bu noktaya gelmiş durumda.
“O VAKTİN CHP’Sİ OLSAYDI BEN DE KATILMAZDIM”
Rûdaw: Lakin Kürtlerin hafızasında CHP’nin imajı pek yeterli değil. Birçok Kürdün hafızasında bilhassa cumhuriyetin birinci kuruluş yıllarında, örneğin Dersim’de, Zilan Deresi’nde Kürtlerin yaşadığı felaketlerde CHP’nin rolü olmuş, ismi katliamlarla anılıyor. Bununla ilgili ne diyeceksiniz?
Nuşirevan Elçi: CHP Türkiye’nin birinci partisi. Öteki partiler kurulmadan önce hepsi CHP’liydi. O bahsettiğiniz Dersim’de, Zilan’da yaşanan katliamlar sırasında maalesef CHP iktidardaydı ama bu türlü bir şey de var: Çok partili sisteme geçildiğinde o demokrat partililer de muhafazakar partililer de CHP’den ayrılanlardı, ondan çıkanlardı; yani hepsi bu günaha ortaktı. CHP de o vaktin CHP’si olsaydı bugün ben de katılmazdım.
Rûdaw: Siz bugünkü CHP ile 1920’lerdeki CHP ortasında bilhassa de Kürtlere yaklaşım ve zihniyet bakımından büyük bir fark görüyor musunuz?
Nuşirevan Elçi: Evet oldukça fark görüyorum. Kendi adıma şunu söyleyebilirim; Bundan 20 yıl evvelki CHP olsa katılmazdım. Lakin artık Sayın Kemal Kılıçdaroğlu ve arkadaşlarının zihniyetleri farklı. Bir yıldan fazla bri müddettir özeleştiri de yapıyorlar. Toplumla helalleşmeden, öncelikle de Kürtlerden Türkiye’de ne CHP iktidara gelebilir, ne de Türkiye’nin önü açılır diyorlar. Zira bugün aklı başında olanlar bunu anlamıştır. Kürt sorunu çözülmeden Türkiye’nin önünün açılmayacağını, demokrasinin de gelmeyeceğini görüyorlar. Türkiye’de demokrasi geriye gittiğinde biz Kürtleri münasebet yapıyorlar. Bunlar Türkiye’yi bölecek, parçalayacak fobisini insanların başına yerleştiriyorlar ve demokrasi de böylelikle gelişmiyor. Lakin biz inanıyoruz ki Kürt sorunu çözüldüğünde Türkiye rahat bir ortamda nefes alacak, demokrasi de ilerleyecek. Kürt sorumu çözülmeyinceye kadar Türkiye demokrasisi ilerlemeyecek.
Rûdaw: Özerklik dediniz. Irak’ta, Kürdistan Bölgesi’nde bir model var. Kürdistan Bölgesi’nin varlığı Irak Anayasasında kabul ediliyor. Irak’ta ne Kürdistan ne de Kürt sözü yasak değil. Sanki CHP bu türlü bir modelin Türkiye’de daha hayata geçirilmesi için öncülük edebilir mi? Mesela ileride Kürdistan’dan bahsedersek CHP karşı mı çıkacak yoksa destekleyecek mi?
“KÜRDİSTAN BÖLGESİ STATÜSÜ GERÇEKLEŞMİŞ DURUMDA”
Nuşirevan Elçi: Kürdistan Bölgesi diye bir statü gerçekleşmiş durumda ve tüm Kürtler de bundan şad. Türkiye’de herkesin her şeyi rahatça konuşabildiği bir ortamın geliştirilmesi gerekiyor. Kimilerinin konuşabildiği kimilerini ise konuşamadığı bir ortamda bir sorun çözülemez. Her şeyden evvel bu siyaset ikliminin değişmesi gerekiyor. Tek bir tarafın değil bütün tarafların, Kürtlerin de Türkiye’de yaşayan öteki halkların da talepleri nelerdir, partilerin talepleri nelerdir, bunları lisana getirebilmeleri gerekiyor. Bu türlü bir ortamın sağlanması lazım. Esasen bu türlü bir ortamda, birilerinin konuşabildiği, başkalarının konuşamadığı bir ortamda büyük meselelerin çözülmesi mümkün değil. CHP iktidara geldikten sonra, bu ortam oluşturulduktan sonra, Kürtler de kendi iradeleri ile taleplerini lisana getirebilecek, öbürleri de söz edebilecek. Bunlar üzerine tartışıldığında tez, anti tez ve sentez oluşturulduğunda hangi modelin uygulanabileceği, hangisinin uygulanamayacağı konusunda o vakit projeler oluşturulabilir. Lakin bunlar tartışılmadan, bir taraf konuşabilir, öbür konuşamaz ise, bu türlü bir ortamda bu meseleler ne çözülebilir, ne de sağlıklı bir tahlili olur.
Rûdaw: Kürtçe eğitim ile Kürtçe kent ve köy isimlerinin iade edilmesi problemine geri dönersek… Kürtçe eğitim manasında CHP ne yapabilir, bir projesi var mıdır? İktidar olması durumunda kent ve köy isimlerini iade etmeye hazır mıdır?
Nuşirevan Elçi: Kürt sorunun çözülürse şayet bunların tamamı yerine getirilir. Kürtçe anadilde eğitim, değiştirilen isimlerin iadesi de. Artık her ne kadar değiştirildiyse de biz hala yepyeni isimlerini söylüyoruz. kalıyor? Bu yanılgının düzeltilmesi ve kanunlara yerleştirilmesi. Zati bu belirttiğiniz iki şey çözülmez ise Kürt sorunu da çözülmez. Bunlar kolay şeyler ve yapılması da gerekiyor.
Rûdaw: Kürtçe eğitim konusunda CHP’nin projesi nedir? CHP Kürtleri tatmin edebilecek bir proje ortaya koyabilir mi?
Nuşirevan Elçi: Bir proje ortaya koyabileceğime inanıyoruz. Buna inanıyorum. Lakin bu ne kadar karşılanır şimdiden söyleyemem.
Rûdaw: CHP, 2022 yılında iki değerli doküman hazırladı. Biri Anayasa taslağı, 6 parti birlikte paylaştı. Başkası de Yeni Yüzyıl Vizyonu. Bunlarda “Kürtlere yönelik somut tekliflere yer verilmedi” formunda tenkitler var. Bu tenkitlerle ilgili olarak siz ne düşünüyorsunuz?
Nuşirevan Elçi: Bu tenkitlerin haklı istikametleri var. Bugün siyaseten Sayın Kemal Kılıçdaroğlu’nun da durumu güç. Bir tarafta davacılar, bir tarafta muhafazakarlar, merkez-sağcılar var, biz Kürtler varız. Bu türlü bir durum kelam konusu. Fakat dediğim üzere Kürtlerle ilgili olarak partinin çalışmaları var ancak şimdi somutlaşmadı.
“EN DÜZGÜN ADAY KEMAL KILIÇDAROĞLU”
Rudaw: CHP’nin de içinde olduğu Altılı Masa, HDP ve Kürtlerin de oy verebileceği bir aday çıkarabilir mi?
Nuşirevan Elçi: Şimdi kıymetli olan şu. O denli bir aday olmalı ki Türkiye’de herkes kendini onda görebilmeli, ona inanmalı. Zira her vakit şunu söylüyorum; tüzük ve program o kadar da değerli değil. İki akademisyen getirip dünyanın en demokratik tüzük ve programını yazdırabilirsiniz. Fakat kıymetli olan onun uygulanmasıdır. Bugün ismi geçen adaylar ortasında en güzelinin Sayın Kemal Kılıçdaroğlu olduğunu düşünüyorum. Kürtler de onun gücüne, fikirlerine, şahsına, demokratlığına inanıyor, muhafazakarlar da, davacılar de inanıyor. Bugün muhalefet içerisinde Türkiye’deki bu düzensizliği ortadan kaldıracak ve yaraşır bir sistem getirebilecek her kesim Kemal Beyefendi aday olduğunda ona oy verecek.
Rûdaw: CHP, her ne kadar diğer bir ittifak içinde olsa da seçiler için HDP’den de kendi adayına takviye vermesini isteyebilir mi?
Nuşirevan Elçi: Hangi seçim için?
Rûdaw: Cumhurbaşkanlığı için Kemal Kılıçdaroğlu aday olursa, direkt HDP ile takviye için görüşür mü?
Nuşirevan Elçi: Meselecumhurbaşkanlığı seçimi olursa herkesle görüşme olmalıdır. Burada HDP ile de öteki partilerle de, hepsi ile de görüşme olmalı. Tüm Türkiye’nin adayıyım, herkesin, her etnik köken, her inanç bana oy versin diyorsa herkesle bağlantı kurulmalı. Bugün Kürtler Türkiye’nin üçte biri. Hiçbir siyasi anlayış Kürtleri dışarıda tutamaz. Kürtler içinde olmalıdır. Bu manada Sayın Kılıçdaroğlu da uygun bir aday olacaktır diye düşünüyorum.
Rûdaw: Altı parti içinde kimi mevzularda çelişkiler olduğu lisana getiriliyor. Meral Akşener’in seçimlerden evvel iktidara dayanak vereceği istikametinde de tezler bulunuyor. Altılı Masanın dağılacağına inanıyor musunuz? Siz ne düşünüyorsunuz?
“ADAY OLMAK İÇİN CHP’YE KATILMADIM”
Nuşirevan Elçi: Dağılmamalı diye düşünüyoruz lakin işte burası Ortadoğu. Siyasette hiçbir şeyin bir garantisi yoktur esasen. Lakin net olarak görünen şu ki Altılı Masa dağılmayacak. Masayı bir ortada tutan çimento da, demir de gördüğümüz kadarıyla Sayın Kemal Kılıçdaroğlu’nun bilgisi ve inancıdır.
Rûdaw: Milletvekilliği için aday olacak mısınız?
Nuşirevan Elçi: Şimdi partiye katıldım. Kısmet olursa aday olacağım. Fakat aday olmak için CHP’ye katılmadım. Olsam olmasam da CHP’ye katılacaktım. Kimileri kelam falan almış diyorlar lakin o denli bir şey yok. Aday olup olmamam fark etmiyor. Halkımıza hizmet etmek için aday olabilirim, devrin kaidelerine bakacağız. ‘İlle de aday olacağım’ noktasında değilim.
Rûdaw: Son sorum şu; bölgede çok sayıda tanınmış şahsiyet CHP’ye katıldı. Siz de onlardan birisiniz. İskender Ertuş, Rüstem Zeydan hatırladıklarım… Bu konu, seçimde CHP oylarına nasıl bir tesir yapacak? Zira yıllarca CHP bölgede bir tabela partisi olarak kaldı. Bölgede gayeniz nedir?
Nuşirevan Elçi: Amacımız CHP’nin bölgedeki oylarının artması. Evvelce AK Parti’ye oy verenlerin bu sefer CHP’ye oy vereceği inancındayız. Ayrıyeten seçimlerde aday olacak isimler de değerlidir. Daha evvelki seçimlerde bölgede aday olabilecek isim bulunamıyordu. Parti de bugünkü konumunda değildi; eksiklerini görme, helalleşme ve demokratikleşme konusunda atılan adımlardan evvel. O noktada da değildi. Bugün geldiği noktada halkın da CHP’yi tercih edeceği inancındayız. Daha evvel AK Parti’ye ve öteki yerlere giden çok sayıda oyun da bize geleceğini düşünüyoruz. Çünkü bugün iktidardan şad olan kalmamış durumda.
NUŞİREVAN ELÇİ KİMDİR
Nuşirevan 1968 yılında Cizre’de dünyaya geldi. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden mezun olan Nuşirevan Elçi, Hür Kürtler platformunda ve Demokratik Kitle Partisi’nde yer aldı.
1999 yılında ise avukatlık mesleğini yapmıştır. Ayrıyeten Şırnak Barosu Başkanlığı yaptı. Nuşirevan evlidir ve 4 çocuğu var.
Cumhuriyet Halk Partisi’ne (CHP) katılan ve rozeti CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu tarafından takılan Nuşirevan Elçi, başdanışman olarak atandı.
Odatv.com