Solunum yollarını enfekte eden virüslerin özellikle kış aylarında yaygın olduğunu hatırlatan Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Duran Tok, hem çevresel faktörlerin Omicron’un lehine olması hem de enfeksiyonun yayılmasına davetiye çıkaran solunum yolları semptomlarının yaygın görülmesi nedeniyle bulaşıcılığın hızla arttığına dikkat çekti. Diğer varyantların aksine Omicron’a yakalanan kişinin, 1 ay geçtikten sonra tekrar Omicron’a yakalanabildiğini belirten Doç. Dr. Tok, hastalanmamak için özellikle maske kullanımında dikkat edilmesi gereken noktaları şöyle anlattı…
Doç. Dr. Duran Tok
Nelere dikkat edilmeli?
Kalabalık olmayan ortamlarda ve açık havalarda gerekli mesafeye dikkat etmek şartıyla genelde tek maske yeterli olsa da, uzun süre geçirilen kapalı mekanlarda ve kalabalık ortamlarda, imkan varsa N95 ve benzeri maskeleri kullanmak daha doğru olacaktır. Çoğunluğu kalabalık ailelerden oluşan Türkiye nüfusunu, okulları ve öğrenci sayısını düşündüğümüzde 2 maske kullanmak, tek maskeye nazaran büyük avantaj sağlayacaktır.
Açık havada maskesiz bulunmak da riskli
Dışarıda hiç kimse yok iken maske kullanmak şart değildir. Son dönemlerde virüsün havada asılı kalıp kalmadığı, açık havada da enfekte edip etmediği şeklinde sorular alıyoruz. Bir kişiye yaklaşıp öksürmedikçe ve mesafeye dikkat ettikçe açık havada tek bir cerrahi maske şimdilik yeterli olacaktır.
Maçta ‘gol’ diye bağıran taraftar virüsü 5 metre öteye bulaştırabilir
Kişiler arasındaki mesafenin 4-5 metre olduğu, maskenin düzgün takıldığı ortamlarda bağırmayan bir taraftar, virüsü yüksek ihtimalle bulaştırmaz. Tribünde en yukarıda oturan, maskesi uygun olmayan bir taraftar gol anında bağırdığında, rüzgâr da aynı yönde ise virüsü 5-10 metre ileride, daha aşağıda oturan bir taraftara bulaştırabilir.
Cerrahi maske 6 saatten uzun takılmamalı
Cerrahi maskelerin etkinlik süresi en fazla 6 saate kadardır. Bu yüzden gün boyu farklı insanlarla aynı ortamda bulunanların 2-3 kez maske değiştirmesi daha uygun olacaktır. Yıkamak, alkolle temizlemek, ıslatmak, maske takılı iken uzun süre konuşarak maskeyi nemlendirmek; maske etkinliğini azaltan faktörlerdir. Eğer bu olumsuzluklar yok ve kısa süre kullanılmış ise, maskeyi kullandıktan sonra temiz hava alan ve güneş ışığı gören bir ortamda bekleterek tekrar kullanabiliriz.
Karşılıklı konuşmada tek maske uzun süre korumaz
Kapalı ortamda yüz yüze, tek maske takmış iki kişinin konuşmasında bulaşma riski, maskenin uygun takılıp takılmamasına, yüksek sesle konuşup konuşmamaya ve sürenin uzunluğuna göre değişir. Ancak, her şey tedbirlere uygun yapılsa bile tek cerrahi maske ile Omicron’un bulaş riski hele mesafe de yakınsa yüksektir.
Bez maske kullanmayın
Piyasada çok sayıda maske çeşidi bulunuyor. Ancak gerek bez gerekse cerrahi maske seçerken bazı kriterleri dikkate almalıyız. Koruyuculuğu genelde daha az olan bez maskeleri kesinlikle tercih etmemeliyiz.