İsrail Başbakanlık Basın Ofisinden yapılan açıklamaya nazaran Gantz, Washington temasları kapsamında ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan ile bir ortaya geldi. Görüşmede taraflar, İran ile nükleer muahedenin yanı sıra İsrail, ABD ve bölge ülkeleri ortasındaki savunma iş birliğini güçlendirmenin gerekliliği konusunu ele aldı.
Sullivan’a “İsrail’in nükleer muahedeye karşı olduğunu” söyleyen Gantz, İran’ın nükleer silah elde etmesini tedbire gayesi noktasında “kritik birkaç unsuru” vurguladı.
Gantz, ABD’den “Tahran’la bir nükleer muahede sağlansa bile” İran’a karşı “savunma ve saldırı” seçeneklerini muhafazasını istedi.
İsrail Başbakanlık Basın Ofisinin kelam konusu açıklamasında, şu sözlere yer verildi:
“Bakan Gantz ayrıyeten İran’ın nükleer programı ve bölgesel saldırganlığı karşısında, (nükleer) muahede kapsamındaki tartışmalardan bağımsız olarak, hem savunma hem de taarruz emelli operasyonel yeteneklerin korunmasının ve geliştirilmesinin ehemmiyetini vurguladı.”
İRAN İLE NÜKLEER MUTABAKAT VE MÜZAKERE SÜRECİ
İran ile Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulunun (BMGK) daimi üyeleri ABD, Rusya, Çin, İngiltere ve Fransa ile Almanya (5+1) ortasında 2015’te yaptırımların kaldırılması karşılığında Tahran’ın nükleer faaliyetlerinin düzenlendiği ve kontrol altına alındığı bir mutabakat imzalanmıştı. Washington, eski Lider Donald Trump devrinde, 2018’de muahededen tek taraflı çekilerek İran’a tekrar yaptırım uygulamaya başlayınca Tahran da mutabakattaki taahhütlerini kademeli olarak durdurmuş ve yine yüksek seviyede uranyum zenginleştirme dahil bir dizi adım atmıştı.
Anlaşmanın tekrar uygulanmasını sağlama ve ABD’nin muahedeye dönüşü için Nisan 2021’den beri Avrupa Birliğinin (AB) koordinatörlüğünde Viyana’da yapılan müzakereler 8 Ağustos’ta sona ererken müzakerelerin koordinatörlüğünü üstlenen AB’nin sunduğu taslak mutabakat metni sonrasında taraflar son muahedeye varma konusunda evvelki aylara göre çok daha olumlu işaretler vermişti.
İran Dışişleri Bakanlığı, AB tarafından sunulan ve nükleer müzakerelerde en son yol haritası olarak kabul edilen muahede taslağına ait görüşlerini 15 Ağustos’ta AB’ye iletmiş ve taslak metne verdikleri karşılığa karşılık ABD’nin karşılığını beklediklerini açıklamıştı.
İran’ın cevabını “makul” olarak niteleyen AB Dış Bağlantılar ve Güvenlik Siyasetleri Yüksek Temsilcisi Borrell, 23 Ağustos’ta hususla ilgili açıklamasında, ABD’den olumlu karşılık gelmesi halinde bu hafta sonu İran ile nükleer mutabakata varılabileceğini söylemişti.
ABD Dışişleri Bakanlığı, 24 Ağustos’ta yaptığı açıklamada, İran ile nükleer mutabakata ait taslak metne yönelik AB aracılığı ile İran’ın görüşlerine karşılık verdiklerini duyurmuştu. Lakin bakanlık, ABD’nin cevabının içeriği konusunda rastgele bir ayrıntı paylaşmamıştı.
İSRAİL, İRAN İLE NÜKLEER MUAHEDEYE KARŞI
İsrail ise İran’ın nükleer programına ait müzakere edilen muahedenin Tahran’a her yıl 100 milyar dolar sağlayacak “kötü” bir mutabakat olduğunu belirterek karşı çıkıyor.
İsrail Başbakanı Yair Lapid, 24 Ağustos’ta yaptığı açıklamada, Tahran’ın elde edeceği finansmanı İhtilal Muhafızlarını güçlendirmek, İran halkını baskılamak, Orta Doğu’daki ABD üslerine saldırmak ve Hizbullah, Hamas ile İslami Cihad’a dayanak vermek için kullanacağını savunarak, “İran’ın nükleer bir devlet olmasını engellemek için harekete geçeceklerini” tabir etmişti.