Türkiye’de akaryakıt, gübre ve ziraî gereçlerinin katlanan fiyatları çiftçiyi nefes alamaz hale getirdi. Çiftçilik yapan CHP Sivas Vilayet Lider Yardımcısı Murat Sulakcı, Türkiye’de çiftçinin her hasatta kan kaybettiğine dikkat çekerek “tarımdaki çöküşü” kendi maliyetlerinden örneklerle Cumhuriyet’e anlattı.
Sulakcı, “Geçen yıl buğday ekimi yaparken 6.8 TL olan mazotu, mayısta 30.68 TL’ye aldık. Yüzde 450 zamlandı. Mayıs 2021’de tonu 8 bin 100 TL’olan DAP gübresi, kasımda 14 bin 600 TL’ye çıktı. Mayıs 2021’de 4 bin 500 TL olan üre gübresi ise bugün 14 bin TL” tabirlerini kullandı. Çiftçinin kendini koruyabilmesi için buğdayın kilosunun en az 8.4 TL olması gerektiğinin altını çizen Sulakcı, “Çiftçiye bir ton buğday başına verilen bin TL’lik prim, maliyetin altında. Ekmeklik buğdayın alım fiyatı 6 bin 450 TL. Üzerine prim eklenince kilosu 7.4 TL’ye geliyor. Maliyetler yıllık yüzde 375 arttı. Geçen yıl 80 TL’ye alınan bir pulluk demiri bugün 200 TL oldu” dedi.
“YENİDEN DÜZENLENMELİ”
Çiftçinin artan maliyetlerini, takviyeler ve açıklanan alım fiyatlarının da karşılamadığına dikkat çeken Sulakcı, kelamlarını şöyle sürdürdü: “Destekler ve alım fiyatları artan maliyetler baz alınarak tekrar düzenlenmeli. Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) çiftçiden alım yapan ajansları açılmamış olsa, hür piyasada buğday hesapladığımız kıymetten yüzde 30 geride kalacak, çiftçi ziyana uğrayacaktı. Çiftçi buğdayını TMO’ya vermediği vakit dayanak alamıyor. Hukuksal açıdan sıkıntılı. Sonuçta özgür piyasa ise herkese satabilir fakat müstahsil makbuzunu getirir dayanağını alır.”
“GÜVENİLİR DEĞİL”
Tarımın planlı yapılması gerektiğine de vurgu yapan Sulakcı, şunları kaydetti: “Bakanlık çiftçinin maliyetini hesaplamalı, ona nazaran takviye ve alım fiyatı vermeli. Üzerine çiftçiye toplumsal refah hissesi vermeli. Bakanlık alanda değil. Çiftçinin ne ektiğini, gübreleme yapıp yapamadığını, harcamalarını bilmiyor. Kaçak ekim ve kâğıt üzerinde ekili yerler var. Rekolte beklentileri sağlam değil. Geçen yıl ihraç edilemeyen patatesler depoda çürüdü. Öngörüsüzlük ve saha çalışmalarının eksikliği tarım ülkesi olan Türkiye’yi dışa bağımlı hale getiriyor.” ? ANKARA
İTHALAT TAHLİLİ DEĞERLİYE GELDİ
Geçen yıl ekmeklik buğdayın alım fiyatının 2 bin 250 TL olduğunu da anımsatan Sulakcı, “Bakanlık müdahale etmeyip piyasanın maliyetini çiftçinin sırtına yükledi; eser alımlarını geciktirdiler. Buğdayı 2 bin 250 TL’ye özel dal topladı. Buğday krizi çıktığında TMO depoları boş olduğu için fiyatlara müdahale edemedi” dedi. Sulakcı, krize ithal buğdayla tahlil bulunmaya çalışıldığına da işaret ederek, “Bu tahlil değerliye geldi. Buğdayın tonu üreticinin elinden çıktıktan sonra iki ay içinde 4 bin 500 TL’yi buldu” görüşünü lisana getirdi.