İspanyol enerji altyapı şirketi Enagas’ın Üst Yöneticisi (CEO) Arturo Gonzalo, Avrupa Birliği (AB) Komisyonu’nun 18 Mayıs’ta açıkladığı ve 2030’a kadar AB’nin Rusya’dan fosil yakıtına bağımlılığını sona erdirmeyi öngören “RePowerUE” adlı planını, Madrid’deki bir grup yabancı gazeteciye değerlendirdi.
“2050’de enerji ihtiyaçlarının yarısı yenilenebilir elektrik, diğer yarısı da yenilenebilir gazdan karşılanacak ve burada hidrojen kilit bir konumda olacak.” diyen Gonzalo, “Şu anda yaptığımız analiz mevcut doğal gaz sistemini nasıl yenilenebilir gaza dönüştürebileceğimizdir. Burada iki önemli faktör var. Biri teknik diğeri de sürdürülebilir olması ve çevreye uygunluk. Gittiğimiz yol, hidrojen gazı ve elektriğin entegre bir şekilde planlanmasıdır.”
YEŞİL HİDROJENE GEÇİŞ HAZIRLIĞI
Gonzalo, RePowerUE planında öngörülen yeşil hidrojene geçişin başladığını ancak “büyük sıçramanın 2030’da olacağını” söyledi.
“Avrupa’nın şu anda yıllık 5 milyon ton olan yeşil hidrojen tüketimi 2030’da 4 kat artarak 20 milyon tona çıkacak. Bu çok büyük bir miktar. Bunun 10 milyon tonu Avrupa içinde, kalan 10 milyon tonu da Kuzey Afrika ve diğer komşu ülkelerden ithal edilecek. 10 milyon ton yeşil hidrojen tüketimi için 40 bin megavat elektrolize gereksinim var. Bu da 100 mil megavat ek yenilenebilir enerji demek. Yani, muazzam büyüklükte bir endüstriyel, ekonomik meydan okumadan bahsediyoruz.”
AB’NİN RUSYA’YA OLAN ENERJİ BAĞIMLILIĞI
Gonzalo, AB’nin 2021’de Rusya’dan 155 bcm gaz ithal ettiğini; bunun, AB’nin tükettiği toplam gazın yaklaşık yüzde 40’ına tekabül ettiğini belirterek mevcut durumda 20 bcm gaz kapasitesine sahip İspanya’nın, Rusya’nın yerini almasa da RePowerUE planıyla “Avrupa’nın enerji açığına verilecek cevabın önemli bir parçası olabileceğini” savundu.
“Güvenilir, esnek ve çok yönlü bir altyapıyla” AB’nin enerjide ara bağlantı projelerini öne çıkarmaya çalıştığını vurgulayan Gonzalo, İspanya’nın AB’nin gaz toplama kapasitesinin yüzde 34’üne, gaz tankları kapasitesinin de yüzde 45’ine sahip olduğunu ifade etti.
Gonzalo, İspanya’nın mevcut durumda 2 Fransa, 2 Portekiz ve 2 Cezayir olmak üzere toplam 6 uluslararası gaz boru hattına sahip olduğunu ve Rusya-Ukrayna Savaşı’nın ardından bunların hepsinin tam kapasiteye yakın çalıştığını vurguladı.
“Ekonomik ve sosyal krize dönüşen bir enerji kriziyle karşı karşıyayız” diyen Enagas CEO’su, “Yüksek elektrik fiyatlarını tüketicilere açıklamak şu an için çok zor bir şey. İspanya ve Portekiz’in aralarında anlaştığı üst fiyat limiti gibi istisnai çözümlerin yakın gelecekte tüm Avrupa’ya yayılması beklenebilir” diye konuştu.
İSPANYA-İTALYA ARASINDA İLK GAZ BORU HATTI
Gonzalo, yeni enerji ağı projeleri kapsamında ilk kez İspanya ve İtalya arasında (Barselona-Livorno) Akdeniz’de deniz altından geçecek bir gaz boru hattı inşa edileceğini ve hükümetler arasında verilen vaatlerin yerine getirilmesi halinde 2 yıl içinde işlev duruma geçebileceğini ifade etti.
Söz konusu 700 kilometrelik boru hattı için 2,5 ile 3 milyar avro arasında bir yatırım öngörülüyor.
İSPANYA-FRANSA ARASINDA 3. GAZ BORU HATTI PROJESİ
Diğer yandan mevcut durumda İspanya ve Fransa’da iki olan doğal gaz bağlantısına ek olarak yapılması planlanan, 7 bcm kapasiteli üçüncü boru hattının 2,5 yıl içinde tamamlanarak işlevsel duruma geçmesinin öngörüldüğü kaydeden Gonzalo, bunun maliyetinin yaklaşık 600-700 milyon euro olacağını söyledi.
İspanya ve Fransa arasında başka bir boru hattı projesi olan MidCat, Fransa’nın aldığı tavır sonucunda 2019’da reddedilirken Rusya ile çıkan enerji krizinin ardından iki ülke yeni projeleri gündemine almaya başladı.
İspanya’da hükümet yetkilileri, Fransa ile yapılacak olası tüm yeni gaz altyapı çalışmalarının AB’den finansman desteği alması gerektiğini savunuyor.
İspanya Başbakanı Pedro Sanchez de son olarak Davos Zirvesi olarak da bilinen Dünya Ekonomik Forumu’nda yaptığı konuşmada, İspanya’nın sıvılaştırılmış doğal gazı alması ve depolaması için çok sayıda terminalinin olduğunu vurgulamıştı. Ancak İspanya’daki gaz boru hatlarının Avrupa’nın geri kalanıyla sınırlı bağlantıda olması Sanchez’in İspanya’yı enerjide transit ülke yapma girişiminin kısa vadede nasıl kullanılabileceği hususunda belirsizlik yaratıyor.