Bazı uzmanlar günlük kalorilerin çoğunu günün erken saatlerinde tüketip, akşam yemeğinde hafif beslenmenin sağlığımıza önemli katkılar sağlayacağını belirtiyor. Bu arada akşam yemeği saatinin de önemli olduğunu vurguluyorlar. Ancak saat konusunda farklı görüşler var. Kimileri en uygun zamanın 18.00, kimileri de 19.00 olduğunu söylüyor. Biyokimya ve Anti-Aging Uzmanı Dr. Ayşegül Çoruhlu’ya akşam yemeği için en uygun saati ve erken yemenin sağlığımıza etkilerini sordum…
Dr. Ayşegül Çoruhlu
ZAMANLAMA ÇOK ÖNEMLİ
– Sizce akşam yemeği için en doğru saat hangisidir?
Zamanlama konusu sadece yemek ve kiloda değil, tüm vücudun hücresel işleyişinde önemlidir. Tüm hastalıkların iyileşme veya kötüleşmesi bile bu zamanlama konusundan etkilenir. Basitçe şunu demek doğrudur; tüm vücuttaki işleyiş günün saatlerine göre değişir. sabahki işleyiş öğlenden, öğlenki işleyiş akşamdan, akşamki işleyiş geceden farklıdır. Zamanlama konusu tıbbın o kadar önemli bir dalıdır ki, kronotıp adıyla yeni bir başlık altında incelenir. Tüm hücrelerde sirkadiyen genler vardır ve bu genlerdeki işleyiş günün saatine göre farklıdır. Burada yemek konusuna gelince, çalışmalar der ki, güneşin ışıklarının azaldığı akşam saatlerinde tüm sindirim sistemi farklı çalışmaya başlar. Mesela pankreastan kan şekerine tepki olarak salınan insülin, sabah saatlerinde daha doğru bir kan şekeri ayarlaması yaparken, akşam bu ayarlamada beceriksizleşmeye başlar. Midedeki sindirimden bağırsakların çalışmasına kadar tüm yeme-içme işlerine bakan sistem gece tembelleşir. Çünkü bu organların hücrelerinin genetik kodundaki iç saatler gündüz ışık bolken daha iyi çalışmaya ayarlanmıştır. Bu, binlerce yıldır doğamızda olan bir ayarlamadır. Bizim doğamız geç yemeğe uygun değildir. Sirkadiyen sistemi takip edince en son yemeğinin saat 17.00’den önce yenmesi uygundur.
EĞER GEÇ YERSENİZ…
– Peki erken yediğimizde acıkırsak ne yapmalıyız?
Akşam yemeğini erkene çektiğinizde buna alışacaksınız. Özellikle de o son öğünde karbonhidratlı yani şekerli unlu yemezseniz daha sonrasında acıkma haliniz olmayacaktır. Belki gece yeme alışkanlığınızı hemen bırakmak sizi zorlayacaktır ama burada menfaatlerin büyüklüğünü düşünürseniz yapmanız kolaylaşacaktır. Başlangıçta çorba, zeytin yağlı gibi hafif yemekleri yedekte tutabilirsiniz. Ama ideali tam açlık halinde olmaktır.
– Akşam yemeğini geç saatte (örneğin 21.00 gibi) yemek nelere yol açar?
Bu saatte yemek hızlı yaşlandırır. Gerçekten de öyledir. Geç yedikçe hücresel düzeyde sistemi zorluyorsunuz. Mesela sadece bağırsaklarımızı örnekleyelim: Tüm bağırsak yüzeyinin 4-5 günde bir ful yenilenmesi gerekir. Bu yenilenme akşam açlığı ve iyi bir uyku halinde maksimum olur. Oysa siz yerseniz bağırsak yapınız eski kalır. Bazı kişiler geç yeme konusunda ısrarcıdır, o kişilere en azından ağır yememeleri önerilebilir. Çorbalar, haşlamalar, zeytinyağlılar önerilebilir. Ancak unlu-şekerli gıdaların ve ağır etlerin bu öğünde olmaması gerekir.
– Gece atıştırmalarının önüne nasıl geçilir?
Eğer bu alışkanlığı kıramıyorsanız pasta, börek atıştırmak yerine, salatalık, havuç, biber gibi sebzelerden; şekeri az meyvelerden atıştırmalıklar yapabilirsiniz. Kuruyemişler gece atıştırmalığı için ağır kalır, onları gündüz yemek gerekir.
YAŞLANMA HIZI AZALIR
– Akşam yemeğini erken yemenin faydaları nelerdir?
Akşam yemeğini ne kadar erkene alırsanız o kadar iyidir. Vücudun biyoritmini bozmamış olursunuz. Vücutta tüm işler için zamanlama mevcuttur demiştim. Yenilenme ve onarım işleri için de gereken zaman akşam saatleri ve gece uyku zamanıdır. Biz erkenden yemek faslını kapatırsak, kolayca açlık fazına geçebilen vücut bizi tüm eski hücrelerden temizlemeye başlar. Biz buna otofaji deriz. Eski hücrelerin vücutça yok edilmesi demektir. Hücresel detoks da diyebiliriz. Eski hücreler yok edilince yerine yeni hücrelerin yapılması gerekir. Bu işlem de gece açlıkta daha iyi olur. O halde sadece akşam yemeğini erkene çekerek, eski hücrelerimizden kurtulup yenilerine kavuşabiliyoruz. Gece yemeleri kilo aldırır. Bu yüzden gece yiyenler, görece olarak kilolu olmasalar da bel bölgeleri ve karaciğerleri yağlanır. Kilo vermeyi arzuluyor ve bonus olarak sağlık kazanmak istiyorsanız, akşam yemeğini 17.00’den önceye çekmelisiniz. Bu, tüm tıpta giderek yaygınlaşan bir bilgidir. Bu öneri aynı zamanda en hızlı kilo verme önerisidir. Çünkü vücudun enerjiyi yaktığı, depolamadığı zamanlar gündüzdür. Gündüz yiyerek ve gece yemeyerek kolayca, kalori saymadan kilo verebilirsiniz. Akşam yemeğini erken yiyerek hangi hastalığımız varsa o hastalıktan kurtulmak ve hasta olan organınızın yenilenmesini sağlamanız mümkündür. İster romatizma, ister diyabet, ister egzama vs. hangi hastalık olursa olsun fark etmez, hepsi için olumlu katkı yapmış olursunuz. Öte yandan hastalığınız veya kilonuz olmasa da yaşlanma hızınızı azaltırsınız.